‘Een veroordeelde die begrijpt dat zijn gedrag écht niet door de beugel kon en wil veranderen, krijgt een ‘cirkel’ van drie tot vijf vrijwilligers om zich heen als hij terugkeert in de maatschappij’, vertelt Sjef van Gennip, directeur van de reclassering. ‘Zij ondernemen regelmatig activiteiten met de dader, bijvoorbeeld een kop koffie drinken in een café. Zo komen deze sociaal geïsoleerde mensen weer onder het volk.’

Recidive
Maar de vrijwilligers zijn er niet voor de gezelligheid. Hij of zij is alert op mogelijke recidive-neigingen. ‘Ze krijgen samen een band. Dat nodigt de dader uit om persoonlijke zaken en twijfels te verwoorden.’ Af en toe spreken ze bij de dader thuis af, om te zien of die niets verbergt. ‘Daar merk je toch sneller dat iemand geneigd is om weer in de fout te gaan, dan bijvoorbeeld in de spreekkamer van de huisarts.’

Canada
En met succes, zo blijkt. In Canada, waar het project al langer en op grotere schaal plaatsvindt, ligt de recidive bij deelnemers 80 procent lager dan bij niet-deelnemers. Buiten de eerste ‘cirkel’ staat nog een tweede van professionals als GGZ en politie. Vrijwilligers die onraad menen te ruiken, moeten daar aan de bel trekken.

Vrijwilligers
Niet iedereen die zich aanmeldt als vrijwilliger, mag deelnemen. Niet iedereen komt door de selectie. ‘We vragen een Verklaring Omtrent het Gedrag, een selectiegesprek waarin we naar motivatie vragen en een ‘antenne’ bij vrijwilligers om terugvalgedrag tijdig te signaleren’. Dat laatste komt tijdens een verplichte training uitgebreid aan bod. ‘De uiteindelijke groep is echt een dwarsdoorsnede van de samenleving. Hun belangrijkste drijfveer is een steentje bijdragen aan het voorkomen van zedendelicten. Er zitten ook bijvoorbeeld voormalig medewerkers van Slachtofferhulp bij, die veel ellende hebben gezien en nu eens aan de andere kant van het verhaal willen helpen.’

Landelijke dekking
Van Gennip hoopt dat het project de komende jaren flink groeit, zodat elke dader die dat wil een cirkel kan krijgen. Vanaf volgend jaar heeft het project sowieso landelijke dekking, dan doen ook de laatste regio’s Noord-Nederland, Utrecht-Arnhem en Zeeland mee. Die zijn nu nog in de opstartfase.

Bron: ANP/ ANP Photo Lex van Lieshout