Ervaringsdeskundigen

Ondermijning

Mohamed was drugscrimineel en is nu ervaringsdeskundige: ‘Armoede doet veel in je hoofd’

Hij handelde jarenlang in coke en verdiende daar zo’n 2000 euro per dag mee. Over dat leven vertelde Mohamed Hedi op het Zorg+Welzijn jaarcongres over georganiseerde criminaliteit en ondermijning. 'Het vastzitten deed mij helemaal niets.'

Discriminatie in de zorg: ‘U bent de schoonmaker?’

Een patiënt die een zwarte dokter weigert, een hulpverlener met hoofddoek die wordt aangezien voor de schoonmaker. De pijnlijke voorbeelden zijn talrijk. ‘Discriminatie in de zorg is heel lang weggewuifd, maar het tij lijkt te keren’, zegt kinderarts Jamiu Busari, kinderarts en universitair hoofddocent Medisch Onderwijs aan Maastricht University.
Verslaving
alcoholist

‘Ik zie dagelijks de alcoholist problematiek achter voordeuren’

Hij was een schat van een man, een lieve vader én een alcoholist. Pas op haar achttiende, toen hij hard van de trap af viel en Saskia Schurman in het ziekenhuis te horen kreeg dat hij ‘stomdronken’ was, viel het kwartje. Papa deed inderdaad wel vaker vreemd. Nu, vele jaren later, zet Schurman haar ervaringen in om verslaafden en familieleden te ondersteunen.

Minder wachttijd in de ggz met cruciale rol voor sociaal professional

Om de wachtlijsten in de ggz terug te dringen, komt de regionale Taskforce Amsterdam met diverse initiatieven. Ook sociaal professionals moeten anders gaan werken zegt de directeur van Cliëntenbelang Amsterdam. 'Met standaard een ervaringsdeskundige bij de intake worden hulpvragers minder snel van het kastje naar de muur gestuurd.'

Maken ervaringsdeskundigen sociaal professionals overbodig?

Zes gemeenten draaiden de afgelopen twee jaar een pilot waarin wijkteams samenwerkten met ervaringsdeskundigen van zelfregiecentra. Het Trimbos-instituut onderzocht de toegevoegde waarde van deze samenwerking en de voorwaarden om zo'n samenwerking te bewerkstelligen.
Wet- en regelgeving
Hans Versteegh is blogger bij Zorg+Welzijn

Blog: Handel jij vanuit de intentie?

Welke intentie heb jij, als professional? Wat is de intentie van regelgeving? Tijdens het Zorg+Welzijn congres Beleidsdag Sociaal Domein werd gekeken naar de intentie van diversiteit, waarom je de AVG niet als excuus kunt gebruiken, waarom aanbesteden meestal niet verplicht is, dat ervaringsdeskundigen verrijking kunnen brengen, waarom we de sociale basis herijken en wat je moet doen om je sociaal wijkteam toekomst te geven.

Benut je dodehoekspiegel

Wijkteams maken nog weinig gebruik van ervaringsdeskundigheid. En als het gebeurt, is dat op vrijwillige basis. ‘Het sociaal domein heeft nog niet door hoe ver ervaringsdeskundigheid is uitgekristalliseerd.’
Wijkteam
Piet-Hein Peeters

Redactioneel: Niks

‘De grondhouding van professionals moet kritisch zijn: is de ondersteuning echt nodig? Wat gebeurt er als we niks doen?’ Zegt Henry de Boer verderop in dit nummer. De Boer is voormalig directeur van Amaryllis, de moeder-organisatie van de wijkteams in Leeuwarden. Waar ze met een stevig financieel tekort kampen, mede omdat die professionals te weinig ‘niks’ doen.
Wijkteam

De 7 best gelezen artikelen Zorg +Welzijn 2017

Een andere manier van schuldhulpverlening, het persoonsgebonden budget en het recente overlijden van Niels Schuddeboom zijn de meest gelezen artikelen op de website van Zorg+Welzijn in 2017. In dit artikel vind je een overzicht van de zeven best gelezen artikelen.
Wijkteam
1-opleiding-2-iStock.jpg

Opleiding ervaringsdeskundigen in het sociaal domein

Markieza en Rino Zuid gaan per september 2017 een opleiding aanbieden voor ervaringsdeskundigen in de basis ggz en het sociaal domein. Tot nu toe was er in de opleiding voor ervaringsdeskundigen alleen aandacht voor cliënten in de specialistische ggz.

Over ervaringsdeskundigen

Wat is de meerwaarde van de ervaringsdeskundige?

‘We hebben de ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn meer dan ooit nodig’, ‘De inzet van ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn is geen doel op zich’ en ‘Juist ervaringsdeskundigen moeten óók afstand bewaren’. Het zijn enkele uitspraken die op deze website gedaan zijn over ervaringsdeskundigen in het sociaal domein. Steeds vaker worden ervaringsdeskundigen ingezet en er is steeds meer aandacht voor opleidingsmogelijkheden voor ervaringsdeskundigen. Maar wat is de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn? En wat is de positie ervan?

Lees meer

De ervaringsdeskundige wint terrein binnen het sociaal domein. Van oorsprong werd ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn ingezet binnen de ggz, maar steeds vaker krijgt hij nu ook in andere sectoren, zoals verslavingszorg en gehandicaptenzorg, een plek. Maar hoe deze plek er precies uit moet zien, daarover verschillen de meningen.

Inzet ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Wilma Boevink, onderzoeker en ervaringsdeskundige binnen de ggz, merkt dat we in Nederland voorlopen op de rest van Europa als het gaat om de inzet van ervaringsdeskundigen. ‘In Frankrijk is het bijvoorbeeld absoluut ondenkbaar dat patiënten buiten de spreekkamer met hulpverleners in aanraking komen. Wat dat betreft lopen wij in Nederland mijlenver voor op andere landen.’ Maar we zijn er nog niet. ‘De inzet van een ervaringsdeskundige is geen doel op zich, het is een middel om te zorgen dat de ggz zich dienstbaar en ondersteunend kan inzetten bij het grillige bestaan van cliënten. Er wordt nu vooral gebruik gemaakt van individuen en niet van de collectieve kennis van ervaringsdeskundigen. Er is te weinig sprake van invloedrijke kruisbestuiving.’

Ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Bovendien meent Boevink dat de inzet van ervaringsdeskundigheid nu vaak nog toevallig is. ‘Er is hierover weinig centraal beleid.  De teamleider bepaalt of er een ervaringsdeskundige of een vrijwilliger met ervaringsdeskundigheid aanwezig is op een afdeling. Ook zijn er per team verschillende arbeidsvoorwaarden, opleidingseisen en supervisie mogelijkheden. Al die punten roepen in veel organisaties praktische vragen op.’

Ervaringskennis versus ervaringsdeskundigen

En dan hebben we het nog niet eens over wanneer je nu eigenlijk precies een ervaringsdeskundige bént. Onderzoeker Alie Weerman: ‘In de discussie die nu op gang komt, menen sommigen dat iedereen ervaringskennis heeft. Ik ben daar heel duidelijk in. Nee, niet iedereen heeft de ervaringskennis die nodig is om als ervaringsdeskundige te kunnen werken.’ De basis voor de kennis van een ervaringsdeskundige is volgens Weerman dat deze ervaring heeft met ontwrichting en herstel. Heb je deze ervaring? Dan zou je dus als ervaringsdeskundige aan de slag kunnen.

Afstand tussen ervaringsdeskundige en cliënt

Maar ook dat is niet altijd even gemakkelijk. Het is heel verleidelijk om als ervaringsdeskundige heel dicht bij de client te staan en je eigen ervaringen te delen om de ander te helpen. Volgens Weerman is dat echter niet altijd goed. ‘Ervaringsdeskundigen kunnen goed nabij zijn, maar juist zij moeten óók leren met een bepaalde distantie te werken. Het proces van ervaringsdeskundige zelf en dat van de cliënt moet niet vervlochten raken. Dat gebeurt sneller omdat de ervaringsdeskundige zich persoonlijker opstelt dan gebruikelijk is bij professionals. Die persoonlijke betrokkenheid is anderzijds ook de kracht.’

Goede basis voor ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Al met al is het dus helemaal niet zo simpel en vanzelfsprekend om een client met behulp van ervaringskennis verder te helpen. Om ervaringsdeskundigen een goede basis mee te geven voor hun functie, worden dan ook steeds meer opleidingsmogelijkheden aangeboden. Voor ervaringsdeskundigen in de specialistische ggz zijn opleidingen inmiddels vanzelfsprekend, ook voor ervaringsdeskundigen in de basis ggz en het sociaal domein zijn inmiddels opleidingen beschikbaar. Zo starten Rino Zuid en Markieza per september 2017 met een nieuwe opleiding speciaal voor het sociaal domein.

Opleidingen voor ervaringsdeskundigheid in zorg en welzijn

Volgens de initiatiefnemers focust een ervaringsdeskundige in de specialistische ggz voornamelijk op de stoornis, hoe daarmee omgegaan kan worden en de afbouwen van medicatie. ‘In het sociaal domein en in de basis ggz ligt de focus op positieve gezondheid: wat kan een cliënt wél? Waar liggen talenten en hoe kan een cliënt die inzetten? Hoe bouw je gezonde relaties op? Hoe geef je zin aan je leven? Hoe werk je aan een gezonde leefstijl? Hierbij kijkt de ervaringsdeskundige met de cliënt samen buiten de kaders van de zorg. Denk aan vrijwilligerswerk of hardloopgroepjes.’ De inhoud van deze nieuwe opleiding is gebaseerd op Positieve Gezondheid van Machteld Huber, De Herstel visie (Antony, 1993) en HELI Herstel in de eerste lijn van Indigo.

Uitgelicht congres

Congres onbegrepen en zorgmijdend gedrag

Van der Valk Hotel

8e Jaarcongres Eenzaamheid

Hotel Veenendaal

Congres Samenwerken met de mantelzorger

ReeHorst
DELEN
Vorig artikelHuiselijk geweld
Volgend artikelJeugdhulp
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.