Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘Ik wilde mijn zoons niet met mijn zorgen belasten’

Henna Smelhoven (58) is één van de eerste deelnemers aan het ‘Huishoudboekje’: een initiatief van de gemeente Utrecht voor burgers die moeite hebben met rondkomen. Henna wil haar verhaal best vertellen. ‘Ik schaam me niet meer. Dit kan iedereen overkomen. Voor mij kwam de hulp gelukkig net op tijd. Zonder het Huishoudboekje was mijn situatie misschien wel echt rampzalig geworden.’
Henna Smelhoven (58) is een van de eerste deelnemers aan het ‘Huishoudboekje’
Henna Smelhoven: ‘Ik schaam me niet meer. Dit kan iedereen overkomen.' Foto: Annet Reusink

Henna woont in de Utrechtse wijk Ondiep. Niets in haar kleine, knusse huisje wijst erop dat hier iemand woont die recent flinke geldzorgen had. Overal is het even verzorgd en gezellig. Trots laat ze foto’s zien van haar twee zoons, nu 27 en 34 jaar. ‘Mijn jongens hebben een mooie jeugd gehad’, vertelt ze. ‘Ik ben alleenstaande moeder, maar ze zijn niets tekort gekomen. Hoewel ik werkte, was het huis altijd schoon en opgeruimd. Toen de jongens klein waren, was het bij ons een zoete inval. We hadden altijd vriendjes over de vloer. Net als bij mijn ouders vroeger thuis.’

Onverwacht op straat

Henna is geboren in Suriname. Ze heeft een zorgeloze, fijne jeugd totdat ze op haar elfde om medische redenen naar Nederland verhuist. ‘Als kind heb ik polio gehad. Ik moest in Nederland behandeld worden. Mijn ouders bleven in Suriname, ik trok in bij mijn broer die twintig jaar ouder is. Het was een verdrietige tijd. Ik miste mijn ouders en ons vrolijke leven in Suriname verschrikkelijk. Daarbij kwam ook nog dat ik op mijn achttiende de ziekte van Crohn kreeg.’ Na een aantal moeilijke jaren krabbelt Henna op en krijgt twee zoons. Jarenlang verdient ze met veel plezier de kost als receptioniste/telefoniste. Maar als het bedrijf waar ze werkt failliet gaat, komt Henna totaal onverwacht op straat te staan. ‘Gelukkig had ik een beetje geld gespaard,’ vertelt ze. ‘Samen met mijn uitkering kon ik daar net van rondkomen.’

Geen tijd om te eten

In 2016 vindt Henna weer werk, via een uitzendbureau. Ze gaat aan de slag in een groot bedrijf als gastvrouw. Henna: ‘Ik moest bezoekers ontvangen, zorgen dat de vergaderruimtes netjes waren en alles op rolletjes liep. Op zichzelf best leuk, maar niet als je de ziekte van Crohn hebt. Dat bedrijf was gehuisvest in een gigantisch groot gebouw. Om op tijd alle vergaderkamers in orde te maken, moest ik iedere dag lange afstanden afleggen. Zoveel lopen gaat helemaal niet als je de ziekte van Crohn hebt. Bovendien is het met Crohn extra belangrijk dat je regelmatig rust neemt om te eten. Ook dat was lastig: vaak was er helemaal geen tijd om zelfs maar even te zitten. Ik werd zieker en zieker, maar op het werk liet ik niets merken. Pas als ik thuiskwam, stortte ik helemaal in.’

Werken tegen een hongerloontje

In diezelfde tijd krijgt Henna ook in haar privéleven te maken met een moeilijke situatie. Fysiek loopt ze op haar laatste benen en emotioneel kan ze de situatie nauwelijks aan. Het is in deze periode dat ze financieel het overzicht volledig kwijtraakt. En dat is volgens Henna – ook los van haar problematische situatie – niet zo gek. ‘Het uitzendbureau betaalde mij onregelmatig uit. Daardoor wist ik nooit hoeveel geld ik eigenlijk had. Tegen de tijd dat ik mijn vaste lasten moest betalen, was mijn loon alweer op. Voor het eerst in mijn leven stond rood. Ik verdiende véél minder dan bij mijn vorige baan. Volgens mij is dat iets van deze tijd. Uitzendbureaus laten ervaren mensen werken tegen hongerloontjes. Vooral oudere werknemers zijn de klos, omdat ze vanwege hun leeftijd nergens anders aan de bak komen. Schandalig, vind ik het. In mijn omgeving wist niemand van mijn geldzorgen. Ik schaamde me diep, óók voor mijn zoons. Hun moeder die zich voor zo’n schamel loontje iedere dag uit de naad liep… Nee, daar wilde ik mijn zoons niet mee belasten.’

Eindelijk overzicht

Henna ploetert nog een paar maanden door, maar dan gaat het echt niet meer. Ze stopt met werken. ‘Bij mijn arts heb ik zitten huilen, huilen. Het hele verhaal kwam eruit. Ik heb haar ook verteld over mijn geldzorgen.’ Henna’s arts neemt geen halve maatregelen: ze zorgt dat er meteen iemand van het Buurtteam bij Henna langsgaat om financieel orde op zaken te stellen. Henna: ‘Gelukkig klikte het meteen met die buurtteammedewerker. Samen hebben we alles op een rijtje gezet: inkomsten, vaste lasten, abonnementen. Heel fijn, vond ik dat. Eindelijk kwam er een beetje overzicht.’

Alles uit handen

De buurtteammedewerker vroeg ook of Henna interesse had om mee te doen aan een project van de gemeente Utrecht: het Huishoudboekje. Henna stond niet meteen te popelen. ‘Ik heb het altijd helemaal alleen gedaan, dus ik vond het nogal wat. Je geeft wél alles uit handen. Maar ik wist niet meer hoe ik er zelf nog uit moest komen, dus ik heb ermee ingestemd.’

Net op tijd

Sindsdien gaan al haar inkomsten naar de gemeente. Zij betalen haar huur, gas, water, licht en zorgkosten. ‘Ook als mijn inkomsten wisselen, krijg ik ieder maand een vast bedrag op mijn rekening gestort: dat is mijn leefgeld. Ik weet dus altijd waar ik aan toe ben. Op een website zou ik mijn uitgaven kunnen bijhouden, maar eerlijk gezegd doe ik dat nooit. Het gaat prima zo. Inmiddels schaam ik me ook niet meer voor de problemen die ik had. Om me heen zie ik steeds meer mensen die altijd hard gewerkt hebben en nu toch in de problemen komen. Het zijn rare tijden. Gelukkig waren we in mijn geval net op tijd. Als ik geen hulp had gekregen, was mijn situatie misschien echt rampzalig geworden. Ik ben dankbaar. Dankzij het Huishoudboekje heb ik geen stress meer en kan ik in mijn fijne huisje blijven wonen. Dat geeft mij rust.’

Schulden voorkomen met het Huishoudboekje

‘Wat we vaak horen, is: waarom worden de vaste lasten en de inkomsten niet gewoon op dezelfde dag afgeschreven? Als gemeente Utrecht doen we dat voor onze bewoners met het Huishoudboekje.’

Hoe schulden ontstaan

Van Nederlanders wordt zelfredzaamheid en eigen regie verwacht. Voor veel mensen met een laag inkomen en/of schulden is dit teveel gevraagd. Laaggeletterdheid, verstandelijke beperkingen en meervoudige problematiek vormen obstakels om zelfredzaam te zijn. Ook stress is een belemmerende factor. Zet daarnaast nog ingewikkelde regels, ingewikkelde taal, een stapeling van schulden en hoge drempels voor ondersteuning. Veerkracht en mentaal functioneren gaan achteruit, mensen zien door de bomen het bos niet meer (uit het rapport ‘Weten is nog geen doen’, WRR 2017).

Schulden zijn duur

Gemiddeld zwijgen mensen vijf jaar over geldproblemen, ze hebben dan al 42.000 euro schulden bij gemiddeld dertien schuldeisers. De maatschappelijke kosten van de schuldenproblematiek zijn hoog. Aan één huishouden met ernstige financiële problemen is de samenleving al snel zo’n 100.000 euro kwijt. Dat geld gaat onder meer zitten in verloren afschrijvingen en de hulpverlening.

Het Huishoudboekje

Het loont dus om te voorkomen dat mensen schulden krijgen. Het Huishoudboekje is bedoeld voor mensen die geen grote schulden hebben, maar wel moeilijk kunnen rondkomen. Voor mensen met een laag inkomen geldt dat zij vaak geld ontvangen uit heel veel verschillende potjes. Met name voor deze groep biedt het Huishoudboekje overzicht, maar iedereen die daar behoefte aan heeft kan zich aanmelden. Het geeft rust dat een groot deel van de vaste lasten (zoals huur, elektra, water, zorgkosten) worden betaald.

In dit filmpje zie je hoe het Huishoudboekje werkt.

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.