Door Esther van Andel – Gert Schout, consultant bij
bureau OvZO
(Ontwikkeling van Zorg en Onderwijs) in Groningen promoveert 14 juni
naar aanleiding van zijn onderzoek. Zijn bevindingen en adviezen zijn gebundeld
in de publicatie ‘Zorgvermijding en zorgverlamming’.
Hulp is verkaveldUit het onderzoek van Schout blijkt
dat de betrokkenheid van familieleden en vrienden in schril contrast staat tot
de verkavelde hulp van zorg- en welzijnsinstellingen. Waar
href=”http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o2393n20931.html”
target=_blank name=OGGz>OGGz
-cliënten
behoefte hebben aan snelle, praktische en integrale hulp van hulpverleners,
treffen zij meer dan eens personen aan die weinig handelingsruimte hebben,
vastzitten aan regels, procedures en wachtlijsten.
‘Doordat iedereen nu de verantwoordelijkheid heeft
over zijn eigen deelstukje, raakt de zorgverlening verlamd. Wachtlijsten
en tijdschrijven zorgen ervoor dat hulpverleners vervreemden van hun vak.
Ook het gedwongen afsluiten van
dossiers in verband met tijdgebrek of omdat hulpverleners maar een deel van de problemen
kunnen of mogen aanpakken dragen hieraan bij. Hun creativiteit gaat
verloren. De bureaucratie sluipt erin. Hulpverleners nemen hierdoor een
kantoorhouding aan’, zegt Schout.
Vermijding en verlammingZorgverlamming is het onvermogen van
hulpverleners om gecoördineerde en initiatiefrijke hulp te initiëren.
‘Instellingen geven ‘lastige mensen’ als een hete aardappel aan elkaar door’
zegt Schout. Volgens de onderzoeker
jagen zorgvermijding en zorgverlamming elkaar aan. Door schaalvergroting, drempels,
regels en wachtlijsten is er veel afstand en grijpt zorgvermijding
gemakkelijk om zich heen.
Schattingen van overheidsinstanties en onderzoeksbureaus zeggen dat
het aantal zorgvermijders uiteenloopt tussen de 24.000 en 110.000. Hieronder vallen mensen die de zorg
niet opzoeken en soms zelfs uit de weg gaan, bijvoorbeeld mensen die
in de war zijn, kampen met psychiatrische problemen, schulden of een
alcoholprobleem hebben.
Hoopvol verhaal met praktische stappenEr zijn in Nederland te veel zorgloketten, wat de weg naar
hulp erg onoverzichtelijk maakt. Schout zegt: ‘Mensen die hun vertrouwen in de
zorg zijn kwijtgeraakt, nemen nu helemaal geen stappen meer om zich te laten
behandelen. Ik pleit daarom voor een generalistische aanpak. De zorg moet meer
gecoördineerd worden. Hulpverleners zullen soms grensoverschrijdend te werk
moeten gaan. Het is een hoopvolle en praktische stap. Dit maakt de hulpverlening
sneller en efficiënter.’
Er zijn hulpverleners met bepaalde competenties nodig én de juiste
condities waaronder hulpverleners die competenties kunnen toepassen. Dat zijn
twee dingen die uit het onderzoek van Schout naar voren komen. Contact maken met
de zorgbehoevende is belangrijk. ‘Vertrouwen winnen, daar gaat het om’, zegt
Schout. ‘Dat krijg je als je betrokken bent. Het wijzende vingertje werk
niet.’
Condities Kleinschaligheid is een van de condities
die de zorg doet slagen. Hulpverleners, hulpbehoevenden en sleutelfiguren
als familieleden of buurtbewoners moeten elkaar de weg naar de juiste
zorginstantie kunnen wijzen. ‘De afstand tussen burger en voorziening moet kleiner. Ik
pleit voor een wijkgerichte aanpak. Instellingen hebben geen ‘feeling’ met wat er in
wijken gebeurt. Daarnaast moeten hulpverleners de handelingsruimte hebben. Ze
moeten de vrijheid krijgen om hun eigen visie in hun regio toe te passen.’
Schout ziet graag dat de OGGz een permanente supportorganisatie wordt die
dicht bij de mensen staat, in plaats van een soort bezemwagen die de mensen weer
naar de aanbodgerichte instellingen moet toe leiden. Daar ligt de taak voor de
politiek.
Lees ook:
zoek?tsge_portlet_zw_search_actionOverride=/portlets/ts/ge/search1/content/goToResult&tsge_portlet_zw_searchchannelId=20105&tsge_portlet_zw_searchitemId=52425″
target=_blank name=schaalverkleining> Zes welzijnsdirecteuren over de omslag
naar de WMO (Zorg + Welzijn Archief, 25 mei 2005),
zoek?tsge_portlet_zw_search_actionOverride=/portlets/ts/ge/search1/content/goToResult&tsge_portlet_zw_searchchannelId=5601&tsge_portlet_zw_searchitemId=73218″
target=_blank name=GGZ> Veel cliënten in de GGZ voelen zich onveilig (Zorg +
Welzijn Website, 8 maart 2007) en
zoek?tsge_portlet_zw_search_actionOverride=/portlets/ts/ge/search1/content/goToResult&tsge_portlet_zw_searchchannelId=5601&tsge_portlet_zw_searchitemId=64407″
target=_blank name=”bureaucratie GGZ”>Bureaucratie in ggz tast kwaliteit werk
aan (Zorg + Welzijn Website, 7 september 2006)
Lees ook de
href=”https://www.zorgwelzijn.nl/portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/_pageLabel/tsge_page_nieuwsbrief/_desktopLabel/zorgwelzijn/index.html”>gratis
Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich
href=”https://www.zorgwelzijn.nl/portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/_pageLabel/tsge_page_nieuwsbrief/_desktopLabel/zorgwelzijn/index.html”>hier
aanmelden.
href=”http://vedm.net/click2?l=kPiM3&m=6D7l&s=7Yva7b”>Door hier
te klikken leest u de laatste editie.
Wilt u reageren? Klik dan hier
href=”mailto:zorgenwelzijn@reedbusiness.nl”>zorgenwelzijn@reedbusiness.nl
