Annemiek Huisman doet, met collega Diana van Bergen, onderzoek naar de rol van ervaringsdeskundigen in de zorg en ondersteuning van mensen met suïcidale gedachten. Hoe ga je om met mensen die deze gedachten hebben en hoe krijg je deze mensen in zorg? Volgens Huisman is de rol van ervaringsdeskundigen in de ggz op dit moment nog vrij ongeorganiseerd. Terwijl blijkt dat een deel van de mensen met suïcide gedachten zeker behoefte hebben aan contact met ervaringsdeskundigen die zelf ook suïcidaal zijn geweest.
Taboe
‘We horen van de ervaringsdeskundigen die wij hebben gesproken dat het onderwerp suïcidaliteit moeilijk bespreekbaar is voor cliënten zelf en voor hun omgeving’, zegt Huisman. ‘Er hangt een taboe omheen, en mensen schamen zich vaak voor hun gedachten. Op basis van herkenning en erkenning van suïcidegedachten, kunnen ervaringsdeskundigen soms meer aanvoelen waar iemand behoefte aan heeft. Dat is het uitgangspunt, wij onderzoeken of dat ook zo werkt.’
Onderzoek
Huisman en Van Bergen doen een verkennend onderzoek met als uiteindelijke doel een duidelijk beroepsprofiel te ontwikkelen voor ervaringsdeskundigen die ingezet kunnen worden bij mensen met suïcidegedachten. ‘Het is nog te vroeg om conclusies te trekken’, zegt Huisman. Het onderzoek loopt tot eind dit jaar. ‘Duidelijk is wel dat een grote groep ervaringsdeskundigen graag iets wil doen met hun ervaringen. Ze willen dat suïcidale gedachten uit de taboesfeer komen.’
Empowerment
‘Ervaringsdeskundigen zijn expliciet gericht op de empowerment van mensen met suïcidale gedachten’, zegt Huisman. Zij willen dit bereiken door er op een andere manier over te spreken. Cliënten krijgen ruimte om hun eigen verhaal te vertellen, zonder dat er meteen een protocol of een therapie uit de kast wordt getrokken.’
Werkwijze
De relatie van ervaringsdeskundigen met professionals is volgens Huisman goed als een ervaringsdeskundige zich heeft weten te bewijzen binnen het team. Dan werkt de samenwerking goed, worden ervaringsdeskundigen vaker geconsulteerd. Het is wel erg naar een manier een professioneel team en de ervaringsdeskundigen elkaar het beste kunnen versterken en aanvullen, zeker als de samenwerking nog relatief pril is, zegt Huisman. ‘Professionals kunnen belangrijk zijn voor ervaringsdeskundigen. Bijvoorbeeld om kennis van therapieën en werkwijzen over te dragen. Het blijkt dat goede werkafspraken tussen professionals en ervaringsdeskundigen belangrijk zijn om een goede werkrelatie te houden.’
Dank voor het artikel. Ik ben geïnteresseerd om contact te maken met de onderzoekers. Relevant en betekenisvol onderzoek! Mijn naam is Maarten van den berg. Ik ben verbonden aan het lectoraat Zorg voor het Levenseinde van Avans Hogeschool en aan Sensoor, de landelijke luisterlijn als telefoon/mail vrijwilliger en onderzoeker naar optimale vrije aandacht voor mensen met een doodswens. Mijn mailadres is maartenvdberg@planet.nl en telnr is 0651860911
Of het echt een taboe is, betwijfel ik. De persoon wil een ander er niet mee belasten of verwacht wellicht te weinig resultaat of zit niet te wchten op een volgende deceptie. Zo maar een drietal overwegingen om een goed gesprek te ontlopen. De huisarts is volgens mij de beste entree om te verwijzen naar een gesprekspartner, die een boswandeling met je maakt bijvoorbeeld. Er zijn immers goede voorbeelden op TV waarin het gesprek centraal staat en in de ziel gekeken kan worden. Al of niet met medicatie.Het is verbazingwekkend hoeveel kennis aanwezig is onder de mensen, maar vind die mensen maar eens!