Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Buurtpastor (Appeltje van Oranje): ‘Het welzijnswerk organiseert niet wat deze mensen willen’

Het Trefpunt is een ontmoetingsplek in de Utrechtse Rivierenwijk waar buurtbewoners zelf activiteiten organiseren. Het buurtinitiatief kreeg deze week, samen met de Fakonahof (in Den Haag) en Het Chrysantenveld (in Geleen), een ‘Appeltje van Oranje’ van het Oranje Fonds toegekend. Buurtpastor Titus Schlatmann, van het RK Dekenaat Utrecht, is de stille kracht achter Het Trefpunt. ‘Dit initiatief is een cultuurkritiek tegen het projectdenken.’ Door Martin Zuithof.
Buurtpastor (Appeltje van Oranje): 'Het welzijnswerk organiseert niet wat deze mensen willen’

Hoe is het Trefpunt ontstaan?
‘Het is spontaan gegroeid. Het Trefpunt ontstond door mijn lange optrekken met buurtbewoners, waarbij me duidelijk werd dat ze ideeën hadden om iets te doen in de buurt. Ik ging steeds naar plekken als schoolpleinen, winkels, straten, buurthuizen. Ik ben een typische presentiewerker maar de naam voor die methode bestond nog niet toen ik begon.’
‘Nadat ik drie jaar in de wijk werkte, begon een groepje mensen met een jeugdcomité. Mensen wilden iets doen voor de kinderen in de buurt. Ze begonnen met allerlei activiteiten voor kinderen, voetbaltoernooi, bingo, disco, basale dingen. Op een gegeven moment hebben de kinderen een keer gekookt in de buurt. Toen ontstond er een maaltijdcomité in de buurt, moeders die elke maand een buurtmaaltijd voor mensen organiseerden.’

Zijn dat geen initiatieven die het welzijnswerk zou moeten oppakken?’Het welzijnswerk organiseert niet wat die mensen aan ideeën hebben. Het comité kreeg wel ruimte in het buurthuis, maar de dynamiek van de mensen in de buurt sloot niet aan bij de cultuur van de welzijnsinstelling. Buurtbewoners denken soms: laten we morgenavond vergaderen, maar dat kan niet zomaar. Het was dus niet makkelijk om het buurthuis te gebruiken voor bijeenkomsten. Toen kregen de bewoners van de corporatie een oud pandje. Het werd een clubhuis in zelfbeheer, met koffieochtenden, een eetclub, bingo en disco en een Turkse vrouwengroep. De mensen doen het zelf, van de buurt, voor de buurt. Er zijn nu twaalf initiatieven in zelfbeheer.’

Wat houdt dat zelfbeheer in? ‘Neem de Turkse vrouwengroep. Die doen het pand open en dicht, zetten koffie, ze doen alles zelf, zonder beheer of professionele begeleiding. In het buurthuis zouden ze op vrijdag nu moeten betalen voor de ruimte en de koffie en de thee. Dit zijn ook mensen met een smalle beurs en de bijdragen van het buurthuis gaan omhoog. Bij ons krijgen ze de ruimte gratis en ze kunnen zelf koffie en thee zetten. Het is een woonkamerachtig gebeuren waar ze zelf zeggenschap over hebben.’

En wat is uw rol daarbij?‘ Ik volg de initiatieven. Dat lijkt passief, maar is ontzettend hard werken. Ik word heel vaak aangeklampt. Ik speel een rol in de communicatie, ik ben een soort terugvalpunt, procesbegeleider. Ik help groepen bij het aanvragen van subsidies. Deze mensen niet zo goed in taal, dan help ik ze bij het maken van een subsidieaanvraag. Ik hou ook in de gaten of iedereen gehoord wordt en er kwesties worden doorgesproken. Ik vul mijn pastoraat dus op een opbouwwerkmanier in.’

U verkondigt ook het geloof?‘Ja, maar niet op de gebruikelijke manier. Ik probeer in het alledaagse leven te verwijzen naar diepere lagen. Bij onze activiteiten komen mensen terug bij zichzelf, bij elkaar, bij het geloof in het leven, in de toekomst. Geloof heeft te maken met een zoektocht naar jezelf, het leven en het mysterie daarboven. Mensen dragen een enorm verlangen in zich. Dat verwijst naar iets dat veel groter is dan hen zelf. Verlangen naar geluk, naar gezelschap, in tel zijn.’
‘Het doet er erg toe dat het eigendom van de activiteiten bij de mensen blijft. Dat is moeilijk, want het gevaar voor onteigening is heel groot. Ik werk hier met vergeten mensen, ze zijn eigenlijk sociaal overbodig. Ik heb heel lang gezocht om het vertrouwen te winnen bij die mensen. Ik werd een vertrouwenspersoon en die relaties moet ik goed onderhouden. Het is lange ademwerk.’

Waarom kiest het Oranje Fonds zo’n eenvoudig project als Het Trefpunt?‘De vergeten en onzichtbare mensen zijn hier drager van het initiatief. Het is de kracht van de informaliteit. Wat zegt dit over Nederland dat zo’n relatief eenvoudig buurtinitiatief zo bijzonder is geworden? Het is blijkbaar zeldzaam dat er in buurten iets van onderop met een open agenda kan groeien. Bijna alles is van te voren gepland en moet binnen een bepaalde termijn gepland worden. Wij hebben geen opbrengst, output of doorlooptijd. Dit initiatief is een cultuurkritiek tegen het projectdenken.’
‘De impact in de buurt is heel groot. Er is bijvoorbeeld een amateurtoneelgezelschap ontstaan, dat gaat samenwerken met de bekende theatergroep Stut. Stut wil een buurttoneelgroep opzetten voor de hele Rivierenwijk. Dit soort dingen ontstaat doordat Het Trefpunt zo’n creatieve plek is, waar mensen bij de koffie op ideeën komen. Onze initiatieven dragen bij aan de versterking van de sociale samenhang. Mensen krijgen steeds meer met elkaar daardoor.’

Prinses Maxima reikt de Appeltjes van Oranje op 30 mei uit op Paleis Noordeinde. De Appeltjes van Oranje zijn de jaarlijkse prijzen voor initiatieven op het gebied van welzijn en sociale cohesie. De prijs bestaat uit € 15.000 en een beeldje gemaakt door koningin Beatrix.

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.