‘Ondoordacht invoeren van aanbesteden in het welzijnswerk werkt averechts en leidt tot problemen die moeilijk te herstellen zijn,’ vindt Hans Zuiver, bestuurslid MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (W&MD). Volgens Zuiver is het belangrijk om te leren van de fouten bij aanbesteding van de thuiszorg vorig jaar en goed te kijken naar de randvoorwaarden.

Bestek
Om gericht aan te besteden, moet de gemeente als opdrachtgever duidelijk zijn, stelt Zuiver. Doelen en te behalen resultaten van het welzijnswerk moeten beschreven worden in het aanbestedingsbestek. Als die doelen ontbreken is aanbesteden een sprong in het diepe. Als welzijnsondernemingen een aanbesteding op een onderdeel van hun bestaande aanbod verliest, zoals hier bijvoorbeeld jongerenwerk, moeten er mensen ontslagen worden.

Investeren
Volgens de MOgroep maakt aanbesteding het welzijnsorganisaties erg moeilijk om vooraf te investeren in een wijkgebouw of in samenwerking met woningcorporaties, omdat van tevoren niet zeker is of de aanbesteding wel wordt binnengehaald.

Geen subsidie
De Amsterdamse Rekenkamer constateerde in het rapport Jeugdbeleid in Amsterdam. Vrijetijdsbesteding voor jongeren: de stadsdelen vergeleken dat vijf van de negen onderzochte stadsdelen de gebruikelijke subsidierelatie met de bestaande welzijnsorganisaties recent hebben beëindigd of gaan beëindigen. MOgroep W&MD noemt deze trend zorgelijk. ‘Stadsdelen kiezen vernieuwing via nieuwe aanbieders op de markt en voor korte-termijnprojecten. Maar veel welzijnswerk is degelijk handwerk.’

Beperkte ambities
Ook de Rekenkamer concludeert dat uit de onderzochte succesvolle projecten: ‘Het succes vloeit voort uit een combinatie van “de gewone dingen goed doen”, aansluiten op de belangstelling van jongeren, het bieden van een duidelijke structuur, geen eisen aan deelname en kundige jongerenwerkers in combinatie met innovatieve ideeën. Resultaten van jongerenwerk, dat uitgaat van relatief beperkte ambities, zijn daarmee goed te beïnvloeden.’

Garantstelling
MOgroep W&MD vindt dat het Rijk garant moet staan voor betere randvoorwaarden en modellen, voordat gemeenten onderdelen van het welzijnswerk gaan aanbesteden. ‘Kortdurende projecten en wisselend opdrachtgeverschap leiden tot uitblijven van investeringen, versnippering en aantasting van bestaande relaties met belangrijke partners als woningcorporaties, scholen en zorginstellingen.’

Nieuwe modellen
MOgroep W&MD pleit daarom voor duurzaam beleid en zakelijke afspraken over verantwoording tussen gemeenten en welzijnsorganisaties. Voor aanbesteden het van welzijnswerk zijn dan wel eerst nieuwe modellen nodig, die negatieve effecten voorkomen.