Door Wilma Vorselman – ‘Onze missie is om aan iedereen onderdak te bieden,
maar je gedraagt je en betaalt je huur’, zegt Lex de Boer, directeur van Portaal
Leiden. (Foto Portaal)
‘Als je dat niet kunt, helpen wij je op weg. Wij bekijken het gedrag van
onze huurders door de ogen van hun buren. Dat bepaalt de regels. Wij zien toe op
de naleving daarvan. Het is onze verantwoordelijkheid dat mensen zo goed
mogelijk met elkaar kunnen samenleven.’
Eigen problemen
Portaal verhuurt in Leiden woonruimtes die elk zo hun eigen problemen
kunnen voortbrengen. De Boer: ‘Neem het verschil tussen een galerijflat en een
portiekflat. In een galerijflat wonen mensen in anonimiteit naast elkaar; men
kent elkaar nauwelijks. De preventieve werking van sociale controle is in een
dergelijke omgeving ver te zoeken.’
‘Die rol moet je dan als corporatie zo goed mogelijk overnemen. De
portiekflat is het tegenovergestelde. Daar komt men veel met elkaar in aanraking
– in positieve en negatieve zin – en hebben bewoners minder privacy.’
‘Als corporatie word je in burenruzies betrokken, als bemiddelaar of
beslechter van de ruzie. Daarom staan we zelf ook dicht bij de bewoners. De
wijkbeheerders, huurconsulenten en onderhoudsmedewerkers spelen een belangrijke
rol bij het signaleren van problemen.’
NoodklokPieter Winsemius, oud-minister van
Volkshuisvesting, luidde eind vorig jaar de noodklok over de slechte toestand in
een groot aantal achterstandswijken. De allochtone jeugd ontspoort, autochtonen
verlaten de wijk en bevolkingsgroepen staan lijnrecht tegenover elkaar.
Gemeenten en woningcorporaties zouden flink moeten investeren in renovatie,
nieuwe woningen én sociale samenhang om wantoestanden, zoals in de Parijse
buitenwijken in 2005, te voorkomen.
In Leiden, op Den Haag na de meest dichtbevolkte gemeente van Nederland,
verhuurt woningcorporatie Portaal veel woningen in wijken met sociaaleconomische
problemen. Burenruzies, zwerfafval, criminaliteit, vandalisme en geluidsoverlast
zijn hier aan de orde van de dag.
De kwaliteit van de leefomgeving staat voortdurend onder druk. Portaal
probeert het tij te keren door allerlei activiteiten te organiseren die het
welzijn en de leefbaarheid moeten verbeteren.
Enkele voorbeelden uit de praktijk: Portaal laat de jeugd de straat
schoonhouden, organiseert buurtfeesten en kookprojecten, creëert een werkplek
voor problematische jongeren en biedt huisvesting aan daklozen, ex-verslaafden
en ex-gedetineerden.
KookfeestDe Leidse woningcorporatie nam het initiatief
voor de opzet van activiteiten die de wijkbewoners stimuleren elkaar beter te
leren kennen. De door Portaal georganiseerde multiculturele kookfeesten zijn
hier een succesvol voorbeeld van. Vorig jaar werd het project genomineerd voor
een van de Parels van Integratie, een prijs van het Kennisnet Integratiebeleid
en Etnische Minderheden (KIEM).
De kookfeesten blijken een goede manier te zijn om bewoners, jong en oud,
met elkaar in contact te brengen. Alle deelnemers dragen recepten aan uit het
land van herkomst. Vervolgens bereiden ze de gerechten thuis of tijdens het
kookfeest en dienen deze op aan belangstellenden. Alle recepten worden verzameld
in een boekje, dat wordt uitgereikt aan de bewoners.
De feesten vinden plaats in kwetsbare wijken in Leiden die vermeld staan op
de lijst van de wijkaanpak van het ministerie van VROM: de Slaaghwijk en Leiden
Zuidwest. Per feest komen ongeveer driehonderd wijkbewoners van wel twintig
verschillende nationaliteiten met elkaar in contact.
De kookfeesten leveren vooral veel ‘goodwill’ op bij de bewoners en bij de
betrokken professionals van Leidse instellingen. Daarnaast blijkt uit een daling
van de criminaliteitscijfers dat de veiligheid in de woonomgeving is
toegenomen.
Bewustwording‘Door dit soort projecten op poten te
zetten, stimuleren wij de wijkbewoner om zelf actie te ondernemen’, vertelt
adviseur Leefomgeving Karin de Goede van Portaal. ‘Ze zien dat er geïnvesteerd
wordt in hun buurt en dat geeft ze een duwtje in de rug om zelf ook beter hun
best te doen.’
‘Zo kunnen we, als een project eenmaal loopt, het weer uit handen geven.
Bijvoorbeeld aan de bewoners zelf of aan het buurthuis. Eigenlijk zouden onze
initiatieven door buurtwerkers ontplooid moeten worden, maar hun tijd is
beperkt. Ze zijn door overheidsbezuinigingen maar een bescheiden aantal uren per
dag in de wijk aanwezig.’
Het is van groot belang zowel de jeugd als de ouders bij projecten te
betrekken, meent De Goede. ‘Zo leert de jeugd via ons opruimproject om hun
leefomgeving schoon te houden. In de opvoeding wordt ze dat niet meer
bijgebracht.’
‘Een middag in de week halen de kinderen, samen met hun ouders en een
wijkbeheerder, in de buurt het straatafval op. Door de jeugd na het opruimen te
belonen met iets lekkers of een zakcentje, stimuleer je ze tot goed gedrag.
Zowel de kinderen als hun ouders worden zich meer bewust van hun leefomgeving.’
Vroegtijdig signalerenDe tijd dat de woningcorporatie
zich uitsluitend bezighield met het onderhoud en verhuren van woningen is
inmiddels voorbij. De woningcorporatie verlegt zijn grenzen, mede onder druk van
de overheid. Portaal gaat zelfs voortdurend op zoek naar de rekbaarheid van zijn
grenzen.
Directeur De Boer: ‘Wij moeten als corporatie steeds meer door de bril van
de socioloog naar ons werk kijken, niet meer alleen als econoom of bouwer. Het
risico van ons beleid is dat we andere partijen, zoals zorginstellingen, voor de
voeten kunnen lopen. Dat willen we niet.’
‘We leggen onze onderlinge afhankelijkheid juist vast in
driehoeksovereenkomsten met de huurder. Hierin maakt de kwetsbare huurder
afspraken met de woningcorporatie en tevens met een zorgverlener, zodat de
relatie tussen wonen en zorg ook contractueel wordt vastgelegd.’
‘Van deze constructie maken wij regelmatig gebruik, want een aanzienlijk
deel van onze huurders heeft een relatie met een zorginstelling. Wij kunnen in
een vroeg stadium signaleren, de uitvoering laten we over aan een andere partij.
Een goede samenwerking met organisaties als politie, thuiszorg, aannemers,
basisscholen, gemeente, jeugdzorg en reclassering is dan ook onontbeerlijk voor
het beheren van de leefomgeving.’
Lees ook:
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_search_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fsearch1___2Fcontent___2FgoToResult/_windowLabel/tsge_portlet_zw_search/tsge_portlet_zw_searchchannelId/20107/tsge_portlet_zw_searchitemId/65663/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tgse_page_search_results/index.html”
target=_blank name=Corporaties>Steeds meer corporaties bemoeien zich met
welzijn. ‘Maak welzijn net zo hard als stenen’. Achtergrond. (Zorg + Welzijn
Magazine, 2 OKT 2006),
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_search_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fsearch1___2Fcontent___2FgoToResult/_windowLabel/tsge_portlet_zw_search/tsge_portlet_zw_searchchannelId/5601/tsge_portlet_zw_searchitemId/53721/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tgse_page_search_results/index.html”
target=_blank>Corporatie en zorginstelling willen Texelse welzijnsinstelling
runnen (Zorg + Welzijn Nieuwsbrief, 3 APR 2006),
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_search_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fsearch1___2Fcontent___2FgoToResult/_windowLabel/tsge_portlet_zw_search/tsge_portlet_zw_searchchannelId/5601/tsge_portlet_zw_searchitemId/62967/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tgse_page_search_results/index.html”
target=_blank name=”corporaties jongerenwerk”>Haagse woningcorporaties actief in
het jongerenwerk (Zorg + Welzijn, 17 AUG 2006)
Dit artikel is te lezen in Zorg + Welzijn Magazine 3, maart
2007.
