Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Welzijnsinitiatief dat zorgvragen voorkomt

Aan het eind van de vorige eeuw waren er talloze LETS, ruilkringen van diensten met alternatieve betaalmiddelen als Sterren, Noppes, Geintjes en Kokkels. Een deel van deze initiatieven verdween weer, omdat de mensen voor wie ze waren opgezet, niet werden bereikt. TijdVoorElkaar probeert de fouten uit het verleden te vermijden. Door deel uit de maken van het welzijnswerk.

Door Eric de Kluis – Heb jij een toets of tentamen in Duits en hulp

nodig? Dan kan ik je daarbij helpen. Thomas. Hallo, ik ben een doe het zelfster

van pas 65 jaar. Maar nu kan ik niet verder omdat ik niet ver genoeg in de muur

kom met mijn boor. Wie helpt? Wies.

Twee advertenties op de website van TijdVoorElkaar, een marktplaats

voor burenhulp en vrijwilligerswerk in Utrecht-Zuid. Bewoners van deze wijk

bieden en vragen diensten als boodschappen doen, haren knippen, oppassen, taal-

en computerlessen. De deelnemers betalen elkaar in Roosjes. Een Roosje is een

uur werk waard, ongeacht het soort werk. Het systeem is niet aan geld gekoppeld.

Systemen die op deze manier werken staan bekend als Time Banks. In het Verenigd

Koninkrijk en de Verenigde Staten zijn honderden van dit soort ruilsystemen.

TijdVoorElkaar, opgezet door de Stichting Ander Geld samen met de Utrechtse

welzijnsorganisatie Portes, is de eerste in Nederland.Time Banks hebben veel

elementen in zich van LETS, een Local Exchange Trading System, oftewel een

lokaal economisch uitwisselingssysteem. In de jaren tachtig en negentig waren

deze ruilkringen van diensten en goederen zeer populair in Nederland. Deelnemers

verrichtten diensten voorelkaar en betaalden elkaar uit in Noppes, Sterren,

Schijntjes, Flarden of Dinges. Een deel van de ruim tachtig LETS-systemen die

eind jaren negentig actief waren, is inmiddels weer verdwenen of draait op een

lagerpitje. Probleem was vooral dat ze na verloop van tijd toch niet voor

iedereen even goed bleken te werken. Toch zijn er nog altijd zo’n zestig

ruilkringen bekend bij de landelijke vereniging van LETS.

Speelterrein hoger opgeleidenDe milieu- en mensvriendelijke

schaduweconomie die de LETS-pioniers voor ogen stond, maakte steeds meer plaats

voor een afspiegeling van de economie van harde euro’s. Bepaalde klussen, zoals

timmer- en loodgieterswerk, werden beter gewaardeerd dan bijvoorbeeld

boodschappen doen. Al gauw had een kleine minderheid het overgrote deel van de

Sterren, Geintjes of Kokkels in handen. De sociaal zwakkeren en geïsoleerden, die juist voor activering en participatie veel aan

de ruilkringen konden hebben, raakten gaandeweg buitenspel. Of ze stonden zelfs

in de schuld en moesten dat in klinkende munt terugbetalen.De LETS-kringen

ontwikkelden zich tot het speelterrein van hoger opgeleiden. TijdVoorElkaar

heeft volgens initiatiefnemer Pascal van Wanrooy de tekortkomingenvan de

LETS-systemen ondervangen. Het belangrijkste is dat contacten tussen vragers en

aanbieders van diensten worden begeleid door een ‘makelaar’, in dienst van

welzijnsorganisatie Portes. Van Wanrooy: ‘Wij kiezen sterk voor de sociale

invalshoek.Dan moet je wel aan actieve ondersteuning doen, anders bereik je

de mensen niet die je zou willen bereiken.’

WederkerigheidOm te

voorkomen dat er gevers en nemers ontstaan, wordt iedere deelnemer die een

dienst aanbiedt, gevraagd of hij of zij ook iets te wensen heeft. En omgekeerd.

‘Iedereen kan wel iets,’ zegt Van Wanrooy. Zo zocht een gehandicapte vrouw

iemand om haar hondje uit te laten. De dienstenmakelaar vroeg haar wat ze in

ruil kon doen. ‘Die vraag alleen al maakt duidelijk dat je iemand niet alleen

als ontvanger van zorg ziet, maar ook als iemand met capaciteiten, die kunnen

worden ingezet om anderen te ondersteunen. Je creëert er wederkerigheid mee, en

gelijkwaardigheid.’ Dat is ook wat Fraukje van Dijk, adviseur van het instituut

voor vrijwillige inzet CIVIQ, constateert. Ze onderzocht verschillende

alternatieve betalingssystemen in binnen- en buitenland. ‘Het klassieke

vrijwilligerswerk gaat er vaak van uit dat je hulpvragers hebt, die geholpen

worden door vrijwilligers. Dan is het eenrichtingsverkeer. Je dwingt daarmee

iemand in een afhankelijke positie.

Het mooie van Time Banks is dat je iets voor anderen kunt doen, zelfs als je

zelf lichamelijke of sociale beperkingen hebt.’

Inbedding welzijnswerkOok de inbedding in het

welzijnswerk is volgens Van Dijk een groot voordeel. ‘De maatschappelijk

werker of dienstenmakelaar die tussen de mensen bemiddelt kan gemakkelijker

verbanden leggen. Aan mensen vragen of ze iets voor een mevrouw in de straat

willen doen. Ondersteuning koppelen aan activering.’ Ze ziet dan ook grote

mogelijkheden voor Time Banks binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning die

in 2007 wordt ingevoerd. ‘De WMO wil juist dat mensen meer verantwoordelijkheid

voorelkaar nemen. Dit is een manier om de burenhulp een impuls te geven,

onder begeleiding van het welzijnswerk. Gemeenten zouden hierin moeten

investeren. Het is een goed voorbeeld van hoe je met

welzijnsinitiatievenvragen naar zorg kunt voorkomen.’

Niet hulpverlener spelenOok Van Wanrooy ziet de

positionering van TijdVoorElkaar binnen welzijnsinstelling Portes als een

voordeel. ‘Je moet er enorm voor waken dat je niet zelf voor hulpverlener gaat

spelen. Die grens is soms moeilijk te bewaken. Wij kunnen mensen doorverwijzen

naar het maatschappelijk werk of andere vormen van hulpverlening van Portes.’ En

het omgekeerdegebeurt ook. ‘Er zijn ook mensen door het maatschappelijk werk

naar ons gestuurd.’ Het pilotproject loopt nu een jaar. In die tijd heeft

TijdVoorElkaar zo’n zestig mensen geholpen. Dit jaar gaat het Verwey-Jonker

Instituut het project evalueren. Vervolgens wordt gekeken of het als vast

onderdeel door de gemeente gesubsidieerd kan worden.

Links:

www.civiq.nl


href=”http://www.tijdvoorelkaarzuid.nl”>www.tijdvoorelkaarzuid.nl

www.timebanks.uk
href=”http://www.workingforchange.com”>www.workingforchange.com

href=”http://www.letsbureau.nl”>www.letsbureau.nl

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.