De informatieverstrekking naar bijstandsaanvragers schiet tekort, de
werkwijze van de bijstandsambtenaren tijdens het huisbezoek kan beter en het is
niet duidelijk waarom iemand wel of niet een uitkering krijgt na een afgelegd
huisbezoek. Ombudsman Ulco van de Pol noemt het een ingrijpende methode met een
wankele juridische basis. ‘We hebben het hier over mensen die geen verdachte
zijn.’
Summier
Uit het onderzoek van de ombudsman blijkt niet dat er voorafgaand aan een
huisbezoek mondelijk of schriftelijk informatie wordt gegeven. Ook tijdens een
bezoek ontvangt niet iedereen een brochure met uitleg over de methode. ‘Er wordt
in meerdere opzichten niet aan het vereiste van actieve en adequate
informatievoorziening voldaan.’ Verder is bij een afwijzing de motivering zeer
summier.
Rondsnuffelen
Bij het binnentreden van een woning is niet altijd duidelijk of de bewoner
toestemming heeft gegeven aan de ambtenaar. Ook kan DWI niet onderbouwen waarom
bijstandsambtenaren verder rondsnuffelen in de woning om zaken te controleren,
stelt de ombudsman. ‘De werkwijze voldoet niet aan de vereisten van huisrecht en
privacy’, aldus Van de Pol. De ombudsman begon zijn onderzoek nadat bij hem 22
klachten over het huisbezoek waren ingediend.
Bij een afwijzing is de motivering zeer summier. ‘De cliënt moet dan
raden wat tot deze constatering heeft geleid.’ Uit geen van de onderzochte
dossiers blijkt dat er wederhoor heeft plaatsgevonden. De ombudsman vindt dat de
cliënt de gelegenheid moet krijgen zijn standpunt uiteen te zetten. Zijn
medewerkers namen honderd dossiers onder de loep en liepen mee met
bijstandsambtenaren.
Doeltreffend instrument
Verantwoordelijk wethouder Ahmed Aboutaleb pareert de kritiek. ‘Het draait
om het vaststellen van de rechtmatigheid van een uitkering. Het is een
buitengewoon doeltreffend instrument. Duizenden mensen bleken onterecht een
uitkering te ontvangen. Het gaat om tientallen miljoenen euro’s per jaar die we
hierdoor besparen. En 50 procent van de nieuwe aanvragers trekt de aanvraag in
als we een huisbezoek aankondigen.’
Hij zegt ‘gemangeld te zitten tussen juristerij en behoorlijk bestuur’,
maar benadrukt dat er bij de gemeente Amsterdam relatief weinig klachten
binnenkomen over het instrument. ‘Tussen januari 2005 en maart 2006 is slechts
0,2 procent van het aantal afgelegde huisbezoeken niet naar behoren verlopen.’
Aboutaleb vindt de methode ook ingrijpend, maar ziet geen alternatieven. ‘Er
wordt nog steeds volop gerotzooid met uitkeringen.’
Zie ook:
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_search_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fsearch1___2Fcontent___2FgoToResult/_windowLabel/tsge_portlet_zw_search/tsge_portlet_zw_searchchannelId/5601/tsge_portlet_zw_searchitemId/57010/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tgse_page_search_results/index.html”>Amsterdam
wil verbod weigeren huisbezoek (Nieuwsbrief Zorg + Welzijn 15 mei
2006)
