Door Carolien Stam – ‘Kleinschalig wonen heeft juist goede voorwaarden om het gedachtegoed van een betere kwaliteit van leven te realiseren,’ zegt Eric Krijger. Hij is innovatiemedewerker bij Vilans, kenniscentrum voor langdurige zorg. ‘Met de toenemende aandacht voor kleinschalig wonen gaat de zorg voor dementerenden juist de goede kant op. We moeten niet in een voor-of-tegen-kleinschalig-wonen-discussie terecht komen.’
Eenzijdig
Drie deskundigen uitten vorige week in dagblad Trouw kritiek op de eenzijdige aandacht op kleinschalige zorg als het gaat om zorg voor dementerenden. Niet iedereen zou er bij gebaat zijn, de medische zorg sneeuwt onder en er is sprake van te lage opleiding bij de verzorgenden.
Opleiding
Krijger herkent wel een probleem in de kritiek van de geïnterviewden op de opleiding van de verzorgenden. ‘Er is geen instituut dat kleinschalige zorg in de opleiding heeft. Alle kennis wordt, zeg maar, in het veld opgedaan. Verzorgenden zouden meer opleiding moeten hebben in zaken als: “Hoe kan ik de cliënt leidend laten zijn in de zorg die ik geef?” Dat kun je niet vanzelf.’ Krijger vindt het onnodig om meer verpleegkundigen in de ouderenzorg in te zetten om medische problemen sneller te onderkennen en aan te pakken. ‘Daar zijn verzorgenden ook voldoende voor uitgerust.’
Happy few
Een echt probleem ontstaat, zegt Krijger, als er onvoldoende zorgmedewerkers zijn. Maar dat staat los van de kleinschalige zorg, dat is een algemeen probleem. Krijger is het met bijvoorbeeld Anne-Mei The eens dat er meer geld gestoken moet worden in de personele zorg voor dementen. ‘Maar we krijgen er zeker niet meer geld en verzorgenden bij, tenzij de ‘happy few’ voor die zorg meer geld neer kan leggen. Maar iemand met een AOW’tje kan dat niet betalen.’
Sociale netwerk
Volgens Krijger kan de 24-uurs zorg in de wijk een – gedeeltelijke – oplossing zijn voor het personeelsprobleem. ‘Je kunt mensen langer in hun eigen, oorspronkelijke omgeving laten wonen. Daarbij komt het voordeel dat de demente ook het contact met zijn sociale netwerk kan vasthouden. De mantelzorger, de vrijwilliger, je kunt hun betrokkenheid aanvullend op de basiszorg gebruiken. Bijvoorbeeld met boodschappen doen of samen de krant lezen.’
Niet planbare zorg
Dat betekent wel dat er ook beleidsmatig meer oog moet zijn voor vernieuwende zorg. Daar gaat het nogal eens mis, volgens Krijger. ‘Er zijn heel leuke experimenten waarbij een team van verzorgenden in een wijk direct zorg verleent aan zorgvragers die hen oproepen. Helaas is de financiering van deze niet planbare zorg een probleem, terwijl het uiteindelijk goedkoper is dan mensen in een instelling op te nemen.’
Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.
Laat zorg op maat, al dan niet kleinschalig, zorg op een menselijke maat zijn.
Het woord “op maat” kan anders al snel een meer economische maat worden, iets wat ik geen enkele zorgbehoevende toewens.
De ondertoon die het woord “AOW-tje” oproept, wekt in ieder geval de schijn dat “maatwerk” een sterke relatie heeft met wat de verzekeraar en overheid, naast de eigen bijdrage, wensen te betalen.
Zo werken personeelstekorten gunstig door in de personeelskosten van de zorg.
Ik heb niets tegen efficiency, maar laat de zorg alstublieft wel effectie zijn. Hiertoe reken ik ook aandacht voor de dagelijkse hygiene bij zorgbehoevenden.
Zorg is niet meer nummer 1; Wonen komt eerst, dan welzijn en dan pas zorg. Wat zou jij willen wat goed is geregeld als je ooit in een instelling terecht komt ?
Ik weet het wel:
1 x per dag douchen, 3 x per dag een lekkere verse maaltijd die ik een dag van te voren heb uitgekozen, meedoen aan leuke (actuele)activiteiten, ik wordt graag beziggehouden en niet met volksdansen of zangkoortjes alleen, een vast team verzorgers, zodat ik niet steeds opnieuw moet proberen al die namen te onthouden, ze hoeven niet alles van me te noteren elke dag, dat doe ik thuis ook niet EN ik wil best betalen voor extra diensten, dat moet ik in het normale leven ook en dat proberen we toch na te streven in de instellingen ?
Trouw had een té algemene kop boven het artikel geplaatst: hoe kun je nu in zijn algemeenheid zeggen dat een grote groep beter is voor dementerenden? De fase van dementie kan veel uitmaken, evenals de persoon. Van een grote groep kan veel onrust uitgaan. Ook gaat mw The volledig voorbij aan de invloed van cultuur en architectuur van grootschalige instellingen – niet bepaald een ‘healing environment’. Nadat de grootschalige verpleeghuis er niet in is geslaagd de kwaliteit te leveren die we allemaal wensen, is het opmerkelijk dat men gaat zeggen dat kléinschalige zorg niet zou voldoen. Op basis van welke argumenten? Personeelstekort is een generiek probleem. En wie heeft beide vormen echt goed vergeleken? Dus: verbeter wat beter kan in de kleinschalige zorg, en stel niet de basisprincipes onnodig ter discussie. Want die staan nog steeds als een huis!
Artikel spreekt mij aan, alleen jammer dat er van een “AOW-tje” gesproken wordt.
Waarom niet “mensen met alleen AOW” ?
AOW-tje is m.i. spreektaal.
Met vr.groet,
An van Loen, Dronten