Hoe ver zijn we met emancipatie van homo’s, met acceptatie van homoseksualiteit in Nederland. Ver, zo lijkt het. Maar doe eens deze eenvoudige test. Ga op die drukke zaterdagmiddag – of een paar zaterdagmiddagen achter elkaar – in het centrum turven. Hoeveel gelijke-sexe stellen ziet u hand in hand lopen; in Amsterdam, in Assen, Deventer of Terneuzen. Het maakt niet uit. De kans is groot (99 procent ?) dat u geen streepje zult kunnen zetten.
Hoe kan dat? Van elke gegeven populatie is zes à zeven procent homoseksueel. Ongetwijfeld zitten daar vrijgezellen tussen maar velen zullen een relatie hebben. En toch zie je ze niet – nooit – op die drukke zaterdagmiddag. Althans niet hand in hand.
Wat mij betreft laat dit testje zien hoe ver het werkelijk is gesteld met emancipatie en acceptatie van homo’s. Natuurlijk, op tv zijn veel openlijke homo’s te zien. Maar dat is op tv, een glazen kastje. Uit die kast, in de openheid, in een echte straat, een echte stad, dat is anders. Letterlijk en figuurlijk anders. Wat voor de straat geldt, geldt ook voor de werkplek. Er zijn genoeg bedrijven en organisaties waarin het voor mensen met een homoseksuele geaardheid anders toeven is, dan voor de collega’s met een heteroseksuele geaardheid.
In april 2009 werd een wetsvoorstel aangenomen. Discriminatie wordt als psychosociale arbeidsbelasting opgenomen in de Arbo-wetgeving. Daarmee worden werkgevers verplicht om werknemers tegen discriminatie te beschermen en om antidiscriminatiebeleid te ontwikkelen. Een seminar van het bureau Bezemer en Kuiper over dit onderwerp, bedoeld voor p&o’ers, vertrouwenspersonen en leden van klachtencommissies, trok een bomvolle zaal. Het gaf aan hoezeer het begrip discriminatie in relatie tot de werkvloer een onbekende is.
Er was een forum samengesteld met vertegenwoordigers van organisaties die expertise hebben op verschillende discriminatiegronden. Namens STAMM CMO Drenthe mocht ik iets vertellen over discriminatie en ras. Hoewel dat een belangrijk onderwerp is, bleek dat handicaps en geaardheid de grote onbekenden waren én de meeste discussie opleverden.
Wat mij uit opviel, is hoe vanzelfsprekend sommige zaken lijken (te zijn geregeld) maar het niet zijn. Net als het voorbeeld waarmee ik deze blog begon. De positie van mensen met een handicap, de zaalvoorbeelden van bejegening; het was duidelijk dat er nog veel moet gebeuren.
De komende jaren zal moeten blijken of het opnemen van discriminatie in de Arbowet werkelijk effect zal hebben. Ik ben optimistisch. Maar het begint met bewustwording. En dus allen die Arbobeleid op discriminatie moeten gaan ontwikkelen, u weet wat u de komende zaterdag moet doen….
Ralph du Long (1959) is programmaleider diversiteit bij STAMM CMO Drenthe. Hij is lid van verschillende landelijke klachtencommissies en was onder meer betrokken bij het protocol seksueel misbruik in pastorale relaties van de PKN en gedragscodes ongewenst gedrag voor de cao’s JHV en Welzijn.
