Verzekeraar Univé heeft de resultaten van een half jaar

zorgbemiddeling gepresenteerd. Vooral bij de disciplines orthopedie,

cardiochirurgie en neurologie, waar landelijk veel knelpunten zijn, is de

wachttijd fors verminderd. De tijd dat patiënten op behandeling moeten wachten

is verkort van een half jaar naar drie weken. De verzekeraar heeft op

orthopedie, in vergelijking met het landelijk beeld, een totale besparing op de

wachttijd gerealiseerd van 4501 weken. Volgens directeur zorgbeleid Marcel

Snijders is het bemiddelen in de zorg vooral een kwestie van rondbellen en

afspraken maken. ‘Het is bekend dat niet overal het probleem van

personeelstekort even groot is en dat in sommige ziekenhuizen en privé-klinieken

nog wel een plaats vrij is. Wij proberen net zo lang rond te bellen tot we een

gaatje hebben gevonden.’ Meestal is dat in Nederland, maar soms wordt uitgeweken

naar België en Duitsland. Het blijkt dat de meeste patiënten kiezen voor een

snellere behandeling, ondanks het feit dat zij daarvoor meer moeten reizen.

De wachttijden zijn behoorlijk korter geworden door de

zorgbemiddeling, terwijl andere verzekeraars de noodklok luiden. Is de

wachtlijstenproblematiek overtrokken?‘Nee, het probleem is nog

even groot, maar verspreid over Nederland. Het is een feit dat we te lang hebben

vastgehouden aan aanbodbeheersing. In veel ziekenhuizen zijn er te weinig

specialisten en in andere gevallen zijn ze er wel, maar is er weer geen

verpleging en zijn er niet genoeg bedden. Dat zorgt ervoor dat er in elk

ziekenhuis wel een probleem is. Als je alles anders gaat organiseren dan

verandert er al een hoop. Bij het begrip wachtlijsten moeten we meer gaan

nadenken over wat we eronder verstaan. Stel: iemand maakt een afspraak bij de

kaakchirurg omdat er iets scheef staat en moet acht maanden wachten. Er is geen

pijn en geen reden tot haast. Dan is er geen sprake van een wachtlijst. Die

ontstaat pas als mensen, die gevaar lopen of pijn hebben, lang moeten wachten op

behandeling. Ook angst kan een factor zijn. Mensen die bijvoorbeeld een bypass

operatie moeten ondergaan, zijn daarvoor vaak ontzettend bang. De medische

noodzaak verschuift steeds vaker naar een psychologische. Bij zulke ernstige

problemen moet je niet langer dan een paar weken hoeven wachten, want angst kan

bijvoorbeeld een hartkwaal verergeren. Daarom moeten we wel aan de bel blijven

trekken. De verschillende interpretaties van het begrip wachtlijst, maken het

lastig om precies aan te geven waar de knelpunten zitten.’

Vindt u dat zorgbemiddeling een structurele oplossing is voor

het terugdringen van wachtlijsten?‘Het is voor ons niet meer

dan een noodgreep. Zorgbemiddeling is een service naar al onze klanten toe, die

op korte termijn succesvol is. Maar wanneer iedere zorgverzekeraar zich volledig

zou inzetten in bemiddeling, dan valt er op een gegeven moment niks meer te

bemiddelen. Je verschuift elke keer het probleem: waar nog plaatsen zijn probeer

je een plek te krijgen, net zo lang tot de boel daar ook verstopt. We hebben nu

een tijdelijke voorsprong op verzekeraars die nog niet bemiddelen, maar ik

verwacht dat dat niet lang gaat duren.’

Wat moet er gebeuren om de problemen wel structureel aan te

pakken?‘In ieder geval niet wat minister Borst op dit moment

doet. Zij geeft extra geld, de zogenaamde “boter bij de vis”, aan afdelingen in

ziekenhuizen die aan de bel trekken, zoals bijvoorbeeld orthopedie. Voor dit

specialisme kunnen meer afspraken worden gemaakt en er moeten ook meer plaatsen

op operatiekamers komen. Dat betekent dat voor simpele ingrepen, waar tot dan

toe geen grote problemen waren, minder ruimte is. Daar zullen naar verloop van

tijd wachtlijsten komen. Je moet op alle fronten investeren. Zorgverzekeraars

moeten keihard mee werken om oplossingen te vinden. Univé werkt nauw samen met

drie ziekenhuizen in Noord-Holland en samenwerking is het allerbelangrijkst.

Instellingen zouden ook transparanter moeten zijn, maar dat schijnt in Nederland

een probleem te zijn. Als meer naar voren komt waar precies een tekort of juist

overschot is aan specialisten en verpleegkundigen, waar genoeg bedden zijn en

waar niet, dan kan door samenwerking binnen een regio geschoven worden met

personeel en patiënten. Maar het “shoppen” in verschillende regio’s moet dan

afgelopen zijn. Op lange termijn werkt dat niet, het probleem wordt alleen

verschoven.’

Wat moet er veranderen aan de werkwijze van

ziekenhuizen?

‘Eén van de ziekenhuizen waar we mee samenwerken is het Westfries Gasthuis

in Hoorn, dat erg ambitieus is in het terugdringen van de wachtlijsten. Zij

leggen de lat hoog, maar dat betekent ook dat ze aan het eind van het jaar niet

alle doelstellingen hebben behaald. Veel ziekenhuizen kennen die ambitie niet,

omdat ze bang zijn zichzelf in de vingers te snijden en negatief in het nieuws

te komen als ze hun doel niet halen. Wij vinden dat ze ambitieuzer moeten

worden, maar ook veel effectiever kunnen werken. Ik pleit voor een afdeling, die

werkt als een soort privé-kliniek. Deze afdeling moet een eigen budget krijgen

en een speciaal spreekuur. Dit zou voor verschillende specialisten kunnen

werken, zoals bijvoorbeeld oogartsen. De zwaardere patiënten moeten in het

ziekenhuis zelf behandeld worden, maar lichte ingrepen en controles kunnen op

deze speciale afdeling plaatsvinden. Voorlopig is er nog niet voldoende geld om

het op poten te zetten, maar ik verwacht dat dat wel de toekomst is.’/Ester

Mijnheer