Dat de decentralisering van de zorgtaken met grote bezuinigingen gepaard zullen gaan is ook duidelijk. Het hoeveel staat nu deels nog ter discussie. Gemeenten – en straks uitvoerende organisaties en professionals – worstelen natuurlijk met vragen over wat wel gefinancierd wordt en voor wie (en wie niet) en hoeveel dan? Waar kan je wel met goed fatsoen de omgeving vragen en in welke situatie is die vraag niet reëel?

Het gaat daarbij om interpretatie, praktijk en ethiek. Hoe moet dat straks allemaal uitgevoerd worden, hoe houdt men er zicht op, hoe voorkom je willekeur en controleer je dat nu allemaal. Ga er maar van uit dat gemeenten en uitvoerende organisaties het nooit goed zullen doen. De media zal haar pennen scherpen, verzeker ik u.

Het afgelopen weekend heb ik het boekje ‘Tegen verkiezingen’ van David Van Reybrouck gelezen. Interessant boekje. Het komt er kort op neer dat Van Reybrouck het failliet ziet van ons huidige democratische stelsel met vierjaarlijkse verkiezingen. De politici schenken 3 maanden voor de verkiezingen alle aandacht aan de burger (Groningen; do I need to say more) om die de daarop volgende 3 jaar en negen maanden weer volledig te negeren.

Als alternatief stelt hij de aloude methodiek van loting voor. Burgers worden ad random geloot om over gewichtige politieke zaken na te denken en te beslissen/adviseren.

Ik zie het nog niet zo snel gebeuren maar een quote uit Centraal Afrika die vaak Ghandi wordt toegedicht bracht me aan het denken:

‘Alles wat je voor mij doet zonder mij, doe je tegen mij’

En toen moest ik aan de Wmo denken. Hier mijn gedachte kort geformuleerd:
Gemeenten, instellingen en professionals gaan straks worstelen met die Wmo en al haar praktische en ethische hobbels. Zou het denkbaar zijn dat in het werkgebied van een wijkzorgteam pak beet willekeurig 15 burgers worden uitgeloot die voor een periode van 3 jaar als ‘Toetsingsraad’ regelgeving en uitvoering gaan toetsen. Op onderdelen kan de raad bindend besluiten en op onderdelen dwingend adviseren. Deze burgers worden goed ingewerkt over de Wmo, de financiële ruimte en de –on- mogelijkheden van uitvoering. Het gaat daarbij om de kaders en niet de individuele gevallen (klachtenregeling). Daarmee worden kaders en uitvoering een verantwoordelijkheid van niet alleen de gemeente en de instellingen maar ook van burgers. En nogmaals nadrukkelijk via loting en niet aanmelding want anders torpedeer je onafhankelijkheid en objectiviteit.

Die burgers zijn daar gemiddeld zo’n 4 uur per week mee bezig en ontvangen daarvoor een vergoeding. Na drie jaar vertrekken jaarlijks 5 leden en worden 5 nieuwe geloot. Naar mijn oordeel een ultieme vorm van democratie, burgerparticipatie en burgerverantwoordelijkheid.

Hoe mooier zou de overheid en uitvoerende organisaties hiermee kunnen tonen het samen te willen doen? Ik geef het maar in overweging.