Bouteba werd samen met 12 andere afgevaardigden uit Europese landen uitgenodigd door de Amerikaanse ambassade om de steden Washington, New York, Jackson, Mississippi, Los Angeles en Minneapolis te bezoeken. Op het programma stonden verschillende projecten gericht op emancipatie, educatie en empowerment. Dit zijn thema’s waar Bouteba bij VSBfonds dagelijks mee bezig is.

Identiteit
‘Wat mij heel erg opviel, was de ruimte voor het hebben van meerdere identiteiten. Je hoort het al in de benoeming; mensen zijn African-American, Asian-American. Van minderheidsgroepen kun je haast niet spreken, want de latino-groepen en Afro-Amerikanen zijn enorm groot. Maar iedereen voelt zich Amerikaan en ik vond het opvallend wat dat met mensen doet. Ze zijn heel erg verbonden met het land.’

Achterstand
In Nederland gaan we daar heel anders mee om, stelt de adviseur. ‘We hebben het publieke debat gehad over de dubbele nationaliteit. Als je meerdere nationaliteiten hebt, zou je minder verbonden zijn met Nederland en dan ging het met name over Turken en Marokkanen. In Amerika is gebleken dat dat niet opgaat. Bovendien lijkt het erop dat erkenning van de dubbele identiteit en respect voor de achtergrond bijdraagt aan verbondenheid met Nederland. Als Marokkaanse jeugd stelselmatig via de media, op straat en in het politieke debat hoort dat ze eigenlijk niet deugen en dat ze een probleem vormen, doet dat iets met hun zelfvertrouwen en verbondenheid met het land. Daardoor kunnen ze op achterstand raken in de samenleving. Ik denk niet dat we dat moeten willen.’

Meedoen
Hoewel de situatie in Amerika historisch zo ontstaan is en er in Europa een heel andere cultuur heerst, vindt Bouteba dat we hier desondanks van kunnen leren. ‘Natuurlijk zijn er in Amerika ook problemen tussen verschillende groepen. In Mississippi is er sprake van een heel gesegregeerde samenleving. Maar toch denk ik dat we de etnische achtergrond van bijvoorbeeld jongeren niet moeten negeren. Het maakt deel uit van hun identiteit en ook zij willen er bijhoren. Dat gevoel van volwaardig meedoen aan de samenleving is ook het uitgangspunt van VSBfonds. Diversiteit zien wij juist als een verrijking.’

Burgerinitiatief

Een ander verschil tussen Nederland en Amerika is dat de overheid zich nauwelijks bemoeit met een onderwerp als integratie. ‘De Civil Society is daar heel krachtig. Het leven is er harder; heb je geen werk, dan is er geen sociaal vangnet. Je ziet er daarom veel meer burgerinitiatieven, vrijwillige inzet en wijkprojecten. Het is echt een andere mentaliteit, de overheid is daar een sluitstuk.’

Sociale controle
Een van de projecten die Bouteba heeft gezien is dat van een Indiaan in Minneapolis die zich inzet voor de Indianengemeenschap. In plaats van verdeeld over de stad, zijn de Indianen aan de rand van de stad bij elkaar gaan wonen. Daar legt de man, die inmiddels een stichting heeft opgericht, hen uit hoe ze elkaar kunnen ondersteunen, hoe het schoolsysteem werkt, wat het belang van scholing is enzovoort. ‘In een paar jaar tijd zijn de criminaliteit en de schooluitval enorm gedaald. Puur door het saamhorigheidsgevoel, de onderlinge steun en de sociale controle.’

Emancipatie
Dit voorbeeld sterkt Bouteba in de gedachte dat het juist goed is om projecten te ondersteunen die zich inzetten voor een specifieke etnische groep. ‘Emancipatie begint binnen je eigen groep. Vanuit daar kun je een brug slaan naar andere groepen. Voor allochtone vrouwen bijvoorbeeld is het belangrijk om zich eerst aan elkaar op te trekken voordat ze stappen zetten in de maatschappij. Beiden zijn belangrijk.’

Lees meer over de ervaringen van Senna Bouteba op studiereissennavs.blogspot.com